Beyzade'nin Seyif Defteri: Hinduizm'in Rengarenk Tanrıları

Hinduizm yeryüzünün en eski ve 900.000.000 inananıyla en kalabalık üçüncü dini. Kimin var ettiği bilinmiyor. Hindistan gibi bir coğrafyada doğmuş, "semavi" olarak bilinen dinlerden oldukça farklı. Esasında bu inanç sisteminin bir tanrısı yok, onun yerine tanrıya ulaşmada size yol gösterebilecek 37.000 küsur tanrısı var. Hindistan tarihindeki efsanevi şahsiyetlerin zamanla tanrılaştığını söylemek abes olmayacaktır. Bunların rengarek tasvirleri var, mitolojik derinliği bir kenara sadece tasvirlerini seyretmek bile eğlenceli;

Adnan Turani'nin yazdığı sanat tarihi kitabında Mısır ve Mezopotamya dinlerinin ortaya koyduğu sanat eserlerini karşılaştırırken ilginç bir şey söylüyordu; bir inanç ne kadar ölüm sonrasına yer ve önem veriyorsa sanatı da o kadar insan ya da insancıl oluveriyor. Mısır sanatı, dini kabulleri gereği, ölüm sonrası hayatın sanatı oluveriyor. Sağda da görebileceğiniz, sanat anlayışına için hükümdarları yani firavunları tasvir ederken dahi insanlığı ön planda oluyor. Vücut hatları, heykel için önemli, ölüm sonrası mumyalamak dahi esasında o vücudu diğer hayat için korumak amaçlı. Adnan Turani'nin bahsettiği bir diğer önemli detay ise, Mısır'lı erkek tanrıların tasvirlerinin feminem oluşu. Zoraki bir tahmin ile bunun, tanrının cinsiyetsizliğine bir atıf olduğunu tahmin ediyorum. Tabii böyle bir iddia için yıllarca okumak gerektiğini ve haddimi aştığımı bilerek. Mezopotamya'daki dün temelli sanat -sanırım Pers sanatıydı- o günlerdeki yaşam için üretildiği için İnsanlar, çizimler ya da heykeller daha heybetli gösterilmeye çalışılıyor. Soldaki örnekte görebileceğiniz üzere heykel bir insan heykelinden ziyade, kıyafetiyle sosyal statüsünün heykeli. Kişi, insan ikinci planda, önemli olan o sosyal statüdeki kişinin ne kadar heybetli olduğu. Eminim, her Pers'li için bu kural geçerli değildir. Bu anlayış farklı insanlar için, ve hatta zamanla değişmiştir. Hinduizm bu açıdan bakıldığı zaman Mısır sanatından da öte bir yerde olmalı. Hem başka bir dünya yok, hem de yaşam reenkarnasyon ile kendisini üreten, tekrar ettiren bir süreç. Var olduğu coğrafya gereği de olabilir, çok renkliliğiyle, rengarenk tanrıları ile özel bir yere sahip. Bu tanrılar, işlevleri, sembolik manaları hakkında hiçbir şey bilmiyorum. Esasında bu bilgilere sahip olmaksızın tasvirlerini incelemeyi de önemsiyorum. Yaşadığımız zaman ve mekandaki dini ögelerden bu denli farklı dini değerlerin insanlığın bizim bilmediğimiz kısımları ile ilgili önemli bilgiler vereceğini tahmin ediyorum. Sahne sırası Hinduizm'in rengarenk tanrılarının;

Solda, Brahma, esasında üç değil, dört yüze sahip, her yanını görebiliyor. Cinsiyetsiz olduğunu tahmin ediyorum feminem bir erkek gibi tasvir ediliyor. Sanırım bu tasvirler genel değil, onlarca belki yüzlerce farklı versiyonunu bulabilirsiniz. Dört yüz ve dört kol standart, çoğu zaman lotus çiçeğinde oturuyor. Her bir elinde tuttuklarının manaları mevcut. O kısmı sizlere kalsın. Sağda, Vishnu, şirin mavisi bir tanrı. yaratılışın tanrısı olarak biliniyor. Yine dört kollu ancak bir tek yüzü,. Kafasının üzerinde onu koruyan kobra yılanları var. Yılanlar deniz kabuğunu andıracak şekilde çizilmiş.

Sağda ve solda görmekte olduğunuz tanrı Shiva, ya da Şiva. Sağdaki tasvirini görmüş olma ihtimaliniz daha yüksek Shiva "god of destruction" olarak geçmekte. yıkım ya da yok ediş olarak çevrilebilir. Hangisi daha doğru bilemiyorum. Alnında üçüncü göze sahiptir. Ay yıldız kendisine ait sembollerdendir. Brahma ve Vishnu ile birlikte Hindu üçlemesini oluşturur.

Solda Sarawati öğrenmenin, müziğin ve sanatın tanrıçası. dört kolu ve sidarı ile karşımızda.

Sağda ise Lakshmi, zenginlik ve refah tanıçası. Filler zenginlik ve refah ile ilşkilendirilmiş. yine lotus çiçeği üzerinde .